Wspomnienie o żołnierzu Armii Krajowej

W dniu 29 listopada 2014 r. zmarł podpułkownik, lekarz medycyny Jerzy Antoni Nawrotek.

Urodził się 12 sierpnia 1922 roku w Kaliszu, w rodzinie inteligenckiej, następnie rodzina przeniosła się do Konina. W Koninie uczęszczał do Szkoły Powszechnej i Gimnazjum, był harcerzem. W sierpniu 1939 roku został powołany do pełnienia pomocniczej służby wojskowej w Komisji Poborowej Środków Transportu.

Podczas okupacji uczęszczał na tajnych kompletach do Liceum im. Adama Mickiewicza w Warszawie. Studia medyczne rozpoczął w Szkole Zawodowej dla Pomocniczego Personelu Medycznego doktora Zaorskiego i kontynuował do wybuchu Powstania Warszawskiego na tajnym Uniwersytecie Warszawskim.

Od maja 1943 roku był żołnierzem Brygady Dywersyjnej Głównej Armii Krajowej. W składzie tej Brygady walczył w Powstaniu Warszawskim w Zgrupowaniu „Radosław”, przeszedł szlak bojowy od Woli przez Starówkę, aż po Czerniaków. Uczestniczył w walkach na wolskich cmentarzach, w zdobywaniu obozu „Gęsiówka”, po przebiciu przez tereny getta, walczył na Starówce, uczestniczył w próbach przebicia do Śródmieścia, następnie ze Śródmieścia przeszedł ze swoim oddziałem na Czerniaków, był jednym z ostatnich obrońców ostatniej pozycji powstańczej w dzielnicy Czerniaków, przy ul. Wilanowskiej 1. O tym, jak krwawe były walki, w których uczestniczył w czasie Powstania Warszawskiego, niech świadczy fakt, że z plutonu liczącego 40 żołnierzy, oprócz Jerzego Nawrotka przeżył Powstanie tylko jeden żołnierz.

Powstanie zakończył w stopniu podporucznika Armii Krajowej, był trzykrotnie ranny, podczas Powstania dwukrotnie został odznaczony Krzyżem Walecznych. Służbę w Armii Krajowej zakończył w styczniu 1945 roku, w chwili jej rozwiązania.

W kwietniu 1945 roku, po otwarciu Uniwersytetu Jagiellońskiego został przyjęty na czwarty rok studiów Wydziału Lekarskiego. W 1948 roku otrzymał dyplom lekarza. Mówił: „Byłem bardzo szczęśliwy, że wreszcie jestem lekarzem. Przecież ten zawód, a właściwie rolę życiową wymarzyłem sobie i wyznaczyłem mając 14 lat. Wybrałem tez zawód, ponieważ wśród wielu innych, ten był według mnie najszlachetniejszy. Leczyć, a więc pomagać drugiemu człowiekowi w chorobie, bólu, cierpieniu, w obliczu zagrożenia zdrowia lub życia. Nieść ulgę, ukojenie, przywracać do zdrowia. Jednocześnie być tym, w którego ręce chory z ufnością powierza nadzieję na wyzdrowienie. Nie zawieść go w tej ufności i wyprowadzić go z cierpienia i choroby. To szlachetna rola lekarza. Leczyć człowieka, pamiętając o tym, że chory ma oprócz ciała, także swoją godność, psychikę i duszę”.

W sierpniu 1948 roku rozpoczął pracę w Szpitalu Powiatowym w Jędrzejowie. W 1949 roku odbył Kurs Przeszkolenia Oficerów w Łodzi i od tej pory służył jako lekarz wojskowy, m.in. w Wojskowym Szpitalu Klinicznym w Łodzi, w Jednostce Nr 1904 w Szpitalu Wojskowym na Wyspie Wolin, w Jednostce Nr 1326 w Batalionie Obrony Przeciwchemicznej w Miliczu, w 1955 r. powierzono mu dowództwo Jednostki Nr 1271 – Batalionu Sanitarnego w Gubinie, w składzie Dywizji Pancernej.

W 1957 roku rozpoczął pracę w Szpitalu Powiatowym w Koninie, od 1964 roku był kierownikiem Stacji Pogotowia Ratunkowego, utworzył pierwszą w Koninie i jedną z pierwszych w kraju karetkę reanimacyjną. Od 1979 roku był kierownikiem Wojewódzkiej Poradni Chirurgicznej oraz Inspektorem ds. Orzecznictwa Lekarskiego. W 1987 roku został mianowany Stałym Zastępcą Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej Lekarzy, co było wynikiem zaufania środowiska lekarskiego w Koninie. Nominowany przez Ministra Zdrowia, pełnił funkcję Inspektora ds. Ratownictwa.

W 1989 roku przeszedł na emeryturę, jednak do 1995 roku kontynuował pracę w Poradni Chirurgicznej. Do 2002 roku pracował, jako lekarz w orzecznictwie powypadkowym.

Działał w Polskim Czerwonym Krzyżu w latach 1957 – 1994. Przez szereg lat pełnił funkcję wiceprezesa Zarządu Powiatowego PCK, a następnie członka Zarządu Wojewódzkiego PCK. Od 1957 roku należał do Ligi Obrony Kraju, a od 1976 roku został wybrany prezesem Klubu Oficerów Rezerwy.

Od 1977 roku pełnił funkcję prezesa Towarzystwa Przyjaciół Konina, a od 1987 roku – wiceprezesa. Był przewodniczącym Komitetu Budowy Pomnika Ojca Maksymiliana Tarejwy. Od 1957 roku należał do Polskiego Towarzystwa Lekarskiego. Od 1979 roku był członkiem Związku Bojowników o Wolność i Demokrację. Należał do Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej od chwili jego powstania oraz do Środowiska Batalionu „Zośka” w Warszawie. Regularnie uczestniczył w obchodach kolejnych rocznic wybuchu Powstania Warszawskiego, po raz ostatni w sierpniu 2014 roku.

Został odznaczony: dwukrotnie Krzyżem Walecznych, Krzyżem Armii Krajowej, Warszawskim Krzyżem Powstańczym, Medalem Za Warszawę, Krzyżem Partyzanckim, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Srebrnym Medalem Za Zasługi dla Obronności Kraju, Odznaką Weterana Walk o Niepodległość, Odznaką Honorową Za Zasługi dla Miasta Konina, Odznakami Honorowymi PCK I – IV stopnia, Odznaką zasłużonego Działacza Ligi Obrony Kraju.

 

 Ewa Bartkowiak - córka